Trong chuyến du lịch Nhật Bản năm ngoái, tôi đã tới thăm đền Ryoan-ji ở Kyoto. Tại đây, có rất nhiều nhà sư đang tập thiền Zen, không mảy may quan tâm tới dòng người đang đi lại đông đúc trong đền. Tôi chẳng lấy làm lạ bởi họ có việc gì khác để làm đâu.

Nhưng rồi, khi tiếp tục dạo chơi trong đền, tôi tình cờ gặp một người phụ nữ Nhật trong bộ đồ công sở đắt tiền đang ngồi khoanh chân, giày và ví để ở bên cạnh. Cô ấy cũng đang thiền giống như các nhà sư - mắt nhắm, thở đều và thờ ơ với thế giới xung quanh. Suốt 10 phút tôi nhìn, cô ấy không hề mở mắt hay cựa quậy gì cả. Mãi tới khi thiền xong, cô ấy mới mở mắt, cười với tôi, rồi đi theo vị trợ lý đang chờ sẵn ra chỗ chiếc xe hơi sang trọng màu đen, có vẻ như đang đến một cuộc họp nào đó.

Đó là ngày mà tôi bắt đầu cảm thấy hứng thú với thiền Zen. Đó cũng là ngày mà tôi nhận ra thiền Zen không chỉ dành cho nhà sư và những kẻ lập dị. Theo các nghiên cứu, thiền Zen có thể làm giảm lo lắng, stress, nỗi đau và giúp chúng ta tập trung hơn trong công việc.

Vì vậy, tôi đã quyết định tập thiền Zen trong vòng một tháng. Tôi lựa chọn phương pháp cơ bản nhất là tọa thiền: ngồi theo tư thế hoa sen (khoanh chân, tay mở ra đặt trên đầu gối) và tập trung thở thật đều, thật sâu bằng mũi từ 15-30 phút. Nhờ vậy, tôi đã chứng kiến được sự thay đổi tích cực về cả thể chất lẫn tinh thần chỉ sau 4 tuần tập.

Giai đoạn 1: Tôi cảm thấy bực bội với chính mình

Ban đầu, việc tập thiền Zen khiến tôi trở nên khá cáu kỉnh. Tôi phải tắt mọi thiết bị điện tử và sợ rằng mình sẽ bỏ lỡ tin nhắn quan trọng trong 30 phút thiền mỗi tối. Chưa kể, mỗi khi nhắm mắt và tập trung thở, tôi lại gặp khó khăn trong việc buông bỏ suy nghĩ, mặc dù đây là một trong những mục đích chính của thiền Zen. Càng cố quên đi, chúng lại càng xuất hiện trong đầu. Tâm trí tôi cứ lởn vởn khắp mọi nơi. Vì vậy, tôi lại càng thêm lo lắng và stress hơn.

Theo Dan Tricarico - tác giả cuốn sách The Zen Teacher: Creating Focus, Simplicity, and Tranquility in the Classroom, mọi người thường lầm tưởng rằng thiền Zen không cho phép người tập suy nghĩ. "Chúng ta không thể dừng việc suy nghĩ lại. Thiền Zen sẽ giúp chúng ta chú ý đến những suy nghĩ đó nhưng không đánh giá chúng."

Nghe lời Tricarico, tôi không cố ngăn cản dòng suy nghĩ nữa mà để chúng tự do trong đầu mình. Trong lúc đó, tôi chỉ tập trung vào hơi thở. Và cuối cùng tôi cũng thành công, khi 25 phút thiền đã trôi qua mà tôi ngỡ mới chỉ 5 phút.    

Giai đoạn 2: Tôi ngủ ngon hơn và tỉnh dậy với tinh thần sảng khoái và tập trung

Tuần đầu tiên, tôi cảm thấy buồn ngủ sau khi thiền. Đến tuần thứ 2, tôi đã tỉnh táo hơn sau đó. Đến tuần thứ 3, tinh thần này còn theo tôi đến tận nơi làm việc. Tôi cảm thấy mình tập trung hơn trong ngày, không cần uống nhiều cà phê để tỉnh táo như trước nữa.

Cũng trong tuần thứ 3, tôi nhận thấy mình dễ ngủ hơn bình thường. Ban đầu, tôi nghĩ đó là do mình tập thiền ngay trước giờ đi ngủ. Tuy nhiên, kể cả khi tôi đổi giờ tập sang buổi chiều, tôi vẫn ngủ nhanh hơn mọi khi. Vào buổi sáng, tôi cảm thấy dễ tỉnh dậy hơn, cũng như sảng khoái hơn nhiều.

"Thiền Zen có tác dụng giúp thư giãn. Vì vậy, bạn sẽ cảm thấy mình ngủ ngon hơn," Tricarico cho biết.

Giai đoạn 3: Tôi cảm thấy bớt vội vã và trở nên tự tin hơn

Một trong những lợi ích mà tôi nhận thấy trong tuần thứ 3 và thứ 4, đó là cảm thấy bớt vội vã và trở nên tự tin hơn bình thường. Công việc vẫn thế, nhưng tôi không còn lo lắng nhiều về quỹ thời gian hay khả năng hoàn thành nhiệm vụ nữa. Tôi cảm thấy mình tự tin hơn rất nhiều.

"Đây là một trong những lợi ích tuyệt vời nhất của thiền Zen," Tricarico nói. "Vẫn cùng một khối lượng công việc đó nhưng bạn cảm thấy thoải mái hơn, tự tin hơn."

Giai đoạn 4: Tâm trạng và sự kiên nhẫn được cải thiện

Trái ngược lại với cảm giác bực bội khi mới tập thiền Zen, càng về sau tôi càng cảm thấy tâm trạng mình ít thất thường hơn. Thậm chí, tôi còn rèn được cả tính kiên nhẫn. Bình thường, tôi rất hay cáu gắt và khó chịu. Nếu ai đó quên mang tiền lẻ khi đi mua cà phê và bắt tôi phải chờ lâu, tôi sẽ lườm họ cháy mặt. Tuy nhiên, sau 4 tuần tập thiền Zen, tôi đã có thể vui vẻ chờ người pha chế làm cho mình một cốc cà phê mocha thơm ngon mà không cằn nhằn.

Đôi khi, bạn sẽ cảm thấy bực tức nếu kỳ vọng của mình không được đáp ứng như mong muốn. Theo Tricarico, thiền Zen sẽ giúp bạn giảm bớt kỳ vọng của mình và cảm thấy nhẹ nhõm hơn.

Làm sao để tập thiền Zen trong cuộc sống thường ngày?

Sau 4 tuần tập thiền, tôi đã tin vào công dụng của Zen. Đây không phải là phương thuốc chữa bách bệnh, nhưng nó đã giúp tôi tập trung hơn, ngủ ngon hơn, và cải thiện tâm trạng của mình. Mỗi ngày, tôi đều dành 30 phút để tập thiền Zen như cách nữ doanh nhân ở Kyoto kia làm.

"Mọi người thường nhầm rằng, muốn thiền thì phải cạo đầu, mặc áo cà sa, đi tới tu viện, hoặc trở thành một nhà sư trên đỉnh núi nào đó ở Trung Quốc và Ấn Độ," Tricarico cho biết. Nhưng không. Ai cũng có thể thiền, chỉ cần muốn là được."

Theo Tricarico, mọi người có thể tập Zen với bất kỳ tư thế nào, dù ở bất kỳ nơi đâu. Bạn có thể đứng, ngồi, nằm thiền Zen, ở văn phòng, trong xe hơi, hay trung tâm dạy thiền. Ngoài ra, bạn cũng không nhất thiết phải thiền tới 30 phút. Đôi khi, 5 phút cũng là quá đủ với những người bận rộn. Quan trọng là, hãy tập thiền Zen để cảm thấy đầu óc thư thái.

Bài chia sẻ của Michael Grothaus - nhà văn, nhà báo, cựu biên biên kịch phim của Marjacq Scripts Ltd
.