Loại tên lửa khiến khủng bố Syria "kinh hồn bạt vía"

Cách đây không lâu Nga công bố, 3M54/14 (hay còn được biết tới với các tên gọi là SS-N-27, Sizzler hoặc Klub/Kalibr), loại tên lửa hành trình chính phóng từ tàu ngầm của họ đã có những cải tiến đáng kể.

Động thái này được cho là chủ yếu để phục vụ lợi ích của các khách hàng hiện tại cũng như trong tương lai và nó được thực hiện dựa trên nhưng bài học kinh nghiệm rút ra từ chiến dịch quân sự của Nga ở Syria.

Rất nhiều tàu ngầm Nga, Ấn Độ, Việt Nam, Algeria và Trung Quốc đều đang được trang bị tên lửa Kalibr. Chỉ ngay trước chiến dịch Syria, Kalibr (Klub là phiên bản xuất khẩu ít khả năng hơn) đã gây ra không ít tai tiếng nhưng Nga dường như đã khắc phục được.

Ấn Độ là nước triển khai khá sớm loại tên lửa này nhưng đã gặp phải một số vấn đề về độ tin cậy khi trong năm 2010 cả 6 vụ phóng thử Klub đều liên tục gặp thất bại. Các tên lửa được phóng đi từ ngoài khơi bờ biển nước Nga bằng tàu ngầm lớp Kilo INS Sindhuvijay của Ấn Độ.

Con tàu đã được đưa đến Nga để nâng cấp vào năm 2006. Ấn Độ từ chối trả tiền cho việc nâng cấp, hoặc lấy lại tàu cho tới khi Nga khắc phục được hoàn toàn các vấn đề liên quan đến tên lửa, điều mà cuối cùng Nga cũng đã đáp ứng được.

Phiên bản tên lửa hành trình tấn công mặt đất Kalibr 3M14 đã có từ những năm 1990 nhưng gặp rất nhiều vấn đề. Sau đó chúng cũng đã được giải quyết và 3M14 chính thức được đưa vào sử dụng năm 2012. Phiên bản này đã trở thành loại tên lửa được sử dụng phổ biến nhất và Nga cũng đã sử dụng nó rộng rãi ở Syria.

3M14 được phóng từ tàu ngầm, tàu mặt nước và máy bay để tấn công các mục tiêu khủng bố ở Syria. Một trong số các cải tiến được thực hiện cho 3M14, dựa vào kinh nghiệm thực chiến ở Syria, là giúp nó dễ dàng thay đổi các thông số mục tiêu trước khi phóng.

Các phiên bản mới nhất của Tomahawk Mỹ cũng cho phép chúng thay đổi mục tiêu tấn công khi khi tên lửa đang trên hành trình phóng. Nga đang tích cực ứng dụng công nghệ này trong các phiên bản cải tiến.

"Sát thủ" 3M54 Kalibr

Kalibr về cơ bản có hai phiên bản khác nhau. Hầu hết các phiên bản là loại chống hạm tầm ngắn 3M54 có tốc độ siêu thanh ở giai đoạn phóng cuối.

Tất cả những tên lửa mà Nga sử dụng ở Syria đều là phiên bản hành trình tấn công mặt đất 3M14. Trong số khoảng 100 quả phóng ở Syria thì đa phần đều được bắn ở cự ly cực xa (hơn 1.000 km) và rất nhiều điều chỉnh và sửa đổi bổ sung sau đó đã được Nga áp dụng cho 3M14 dưới một phiên bản khác - 3M54.

Phiên bản chống hạm chưa trải qua bất kỳ kinh nghiệm chiến đấu nào nhưng nhiều cuộc thử nghiệm cho thấy độ tin cậy của 3M54 đã được cải thiện nhờ 3M14 thường xuyên được sử dụng trong chiến đấu.

Mỗi một biến thể mới đều phải trải qua nhiều lần thử nghiệm với các mục tiêu thực tế sau khi sửa đổi hệ thống và đây là lúc người Nga ghi nhận độ tin cậy và hiệu suất được cải thiện với cả hai phiên bản.

Tàu chiến Nga phóng tên lửa M-14 Kalibr. Ảnh: Sputnik

Kể từ khi phiên bản 3M54 đầu tiên xuất hiện vào năm 1994, khoảng một chục biến thể chống hạm và tấn công mặt đất đã được Nga phát triển. Về cơ bản, tất cả đều được thiết kế để phóng từ ống phóng ngư lôi nhưng các phiên bản phóng từ trên tàu/trên mặt đất và trên không có sự khác nhau về cấu hình. Do vậy, trọng lượng của 3M54/14 dao động từ 1,3 tấn đến 2,3 tấn.

Phiên bản nền tảng trang bị cho tàu ngầm được phóng từ ống phóng ngư lôi 533mm (21 inch) trên tàu ngầm lớp Kilo hoặc tàu ngầm hạt nhân. Đầu đạn tên lửa 3M54 nặng từ từ 400-500 kg (880-1.100 pound). Phiên bản chống hạm có tầm bắn 220-600 km nhưng tốc độ lên tới 3.000 km/h ở pha cuối hành trình. Các phiên bản xuất khẩu có tầm tấn công ngắn hơn.

Phiên bản tấn công mặt đất không còn tính năng tăng tốc pha cuối và có đầu đạn nặng 400 kg (880 pound). Các phiên bản hiện tại của 3M14 có tầm bắn tối đa 2.500 km (với đầu đạn nhỏ hơn) và một phiên bản mới, tầm bắn 4.500 km, đang được Nga phát triển. Đây được cho là những tên lửa 3M14 tầm xa chủ yếu mang đầu đạn hạt nhân.

Yếu tố khiến phiên bản chống hạm 3M54 trở nên đặc biệt nguy hiểm chính là giai đoạn tiếp cận cuối cùng của nó, bắt đầu ở thời điểm tên lửa cách mục tiêu khoảng 15 km. Lúc này tên lửa sẽ di chuyển ở độ cao khoảng 30 m khiến nó rất khó bị phát hiện.

Tăng tốc cực nhanh ở pha cuối giúp dòng tên lửa chống hạm này chỉ mất chưa đầy hai mươi giây để di chuyển ở khoảng cách 15 km. Với tốc đó đó, các vũ khí chống tên lửa hiện tại gần như không để đánh chặn nó.